متن کامل سخنرانی استاندار آذربایجان غربی در آیین اختتامیه چهاردهمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران
بسم الله الرحمن الرحیم
بسیار خرسندم از اینکه توفیقی دست یافت تا در جمع فرهیختگان و اندیشمندان گرامی در چهاردهمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران حضور یابم.
عرض سلام و خوش آمد دارم محضر مهمانان و فرهیختگان عزیز که از نقاط مختلف ایران عزیز چند روزی را در استان آذربایجان غربی افتخار میزبانی شان را داشتیم.
با توجه به حضور و مشارکت اندیشمندان گرامی در این همایش و ارائه راهکارها و یافته های علمی در راستای مدیریت صحیح منابع آب و خاک و آبخیزداری به نظر می رسد حلقه مفقوده عدم اثربخشی یافته های علمی در روند صحیح بهره مندی از منابع آب و خاک، حضور کم رنگ مردم در تصمیم گیری هاست.
اساتید محترم و اندیشمندان گرامی نیک می دانند که با همه تلاشهای صورت گرفته به منظور دستیابی به بهره وری درست از منابع آب و خاک اما آنچه امروز بیش از پیش در بستر اجتماع نمود دارد خطر از دست رفتن منابع طبیعی بر اثر استفاده های نادرست و تخریب هایی است که انسان برای نیازهای انفرادی خود، به منافع ملی و سهم آیندگان دست درازی می کند.
یکی از مباحث عمده اجتماعی ، مشارکت مردم و میزان آن در فعالیت های مختلف عمرانی و توسعه ای است، زیرا زمانی یک پروژه عمرانی می تواند زیر بنای توسعه یک منطقه واقع شود که علاوه بر پذیرش مردم، مشارکت آنان را نیز به همراه داشته باشد، چرا که هدف از اجرای هر نوع پروژه عمرانی و توسعه ای، مردم و به بیان دیگر بهره برداران هستند.
اگرتحقیقات علمی و پیشرفتهای فن آوری به میدان عمل انتقال نیابد ، هیچ سودی حاصل نخواهد شد به همین جهت نتایج تحقیقات کشاورزی در همه زمینه ها باید در عمل توسط اکثر مردم ، خصوصاً مردم مناطق روستایی مورد استفاده قرار گیرد. اگرچه طی دهه های گذشته علم و فن آوری در کشورهای مختلف ، پیشرفت های قابل ملاحظه ای داشته است ولی نتایج تحقیقاتی حاصل از این پیشرفت ها در عمل توسط اکثر مردم به ویژه مناطق روستایی آنچنان که باید و شاید مورد استفاده قرار نگرفته است. شاید علت اصلی این نقیصه ، عدم تعمیم علم و فن آوری بر اساس مشارکت مردم باشد.
معمولاً دولت های مختلف، پروژه های توسعه حوزه آبریز و طرح های آبخیزداری را جهت پایدار کردن اکوسیستم و بهره وری آن اعمال می کنند ، چون این پروژه ها برای افراد ذینفع قابل درک نیستند اکثراً موفق نبوده و در مدتی شروع به تخریب و راه انهدام را در پیش می گیرند به همین دلیل امروزه باید سعی بر این باشد که مردم و خصوصاً بهره وران و افراد ذینفع از ابتدا تا انتها در اخذ تصمیم ، تأمین اعتبار و انجام تحقیقات و نحوه بهره برداری پروژه های آبخیزداری دخالت نموده و سهیم گردند تا پس از توجیه شدن پروژه ، نسبت به نگهداری ، ترمیم و بهره برداری پروژه اقدام نمایند.
مشارکت مستمر مردم در کلیه مراحل اجرای طرح های آبخیزداری اعم از برنامه ریزی، اجرا و نگهداری و حفاظت بسیار حائز اهمیت است اما آنچه ما در بستر عمل مشاهده می کنیم این است که بسیاری از پروژه ها و فعالیت های آبخیزداری بدون مشارکت و نظرخواهی از مردم اجرا می شوند و در عمل به علت عدم همکاری مناسب مردم و فقدان برنامه ریزی دقیق به اهداف خود دست نیافته و با هزینه های هنگفت در مرحله حفاظت و نگهداری مواجه می شوند. با توجه به تخریب فزاینده منابع طبیعی در بین روستائیان ضرورت بررسی مشارکت افراد که از شاخص های مهم پایداری و موفقیت پروژه های آبخیزداری بشمار می رود در پروژه های آبخیزداری و ارائه راهکارهای علمی مشارکت روستائیان در مراحل مختلف عملیات آبخیزداری را نشان می دهد که توجه به این مسائل باعث موفقیت عملیات مذکور خواهد شد .
معتقدیم سازمان‌های مردم‌نهاد به عنوان یکی از ارکان کلیدی ساختار مشارکتی، کنش‌های مؤثر و تعیین کننده‌ای در ارتباط مؤثر جوامع محلی و متولیان دولتی بخش منابع‌طبیعی دارند و می‌توانند باعث ارتقاء سرما‌یه‌های اجتماعی، مشارکت مؤثر، بهبود معیشت جوامع محلی و در نهایت توسعه پایدار منابع‌طبیعی را فراهم آورند.
در خاتمه ضمن تقدیر و تشکر از بانیان این همایش مهم، امیدواریم راهکارهای انتقال یافته های علمی به بستر عمل و توجه بیش از پیش به نقش و جایگاه مردم در صیانت از منابع آب و خاک و آموزش آنان مورد توجه قرار گیرد، چرا که هرگونه فرصت سوزی در حوزه صیانت از منابع آب و خاک و آبخیزداری خسارتهای تاریخی و جبران ناپذیری را به همراه دارد، کما اینکه اکنون نیز در بسیاری از مناطق کشور شاهدیم که مردم متحمل خسارتهای بسیاری می شوند.
برای شما آرزوی موفقیت و بهروزی را در مسیر اعتلای ایران عزیز آرزومندم.